Hemsekretera ELDHyî Cerene: Îmrali huqûq ra zî ameyo tecrîdkerdiş

  • 14:39 27 Êlule 2022
  • NAROJANE
 
Rozerîn Gultekin
 
STENBOL - Hemsekretera pêroyî ya ELHDyî Ceren Uysal ke mîyanê avûkatanê ke seba pêvînayîşê bi Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan dir mektube wezaretê dade rê şwitî de ca girewtêne, da zanayîş ke xêrcê înan 30 welatî ra zêdeyêr nêzdîyê 2 hezar avûkatî muracat kerdê û 2 hezar avûkatan eynî waştişî meşrû kerdo.
 
Rayberê PKKyî Abdullah Ocalan ke 23 serrî yo Îmraliyî de binê tecrîdî de yo û nêeşkeno bi keye û keyeyê xo dir pêvînayîş bikero. Bi rayberîya Komeleya Huqûqnasê Seba Azadîye (OHD), mîyan de tesmîlkarê sazgehan û serekê baroyê zî estê 775 avûkatan 29 baroyan qeydkerde hemverê qedexeyê pêvînayîşan de mabêne 10-17ê hezîrane de muracatê Serdozgeriya Komare ya Bursa kerdî. Dimayê nê 14ê tebaxe de bi rayberîya Yewîya Avûkatanê Ewropa yê Seba Demokrasî û heqê Merdiman ê Dinya (ELDH) 22 welatan de 350 avûkatî bi amancê Abdullah Ocalanî reyde pêvînayîş bikerê, mektube wezaretê dade rê şawitî. Tewr peyîn zî welatê Fas, Fîlîstîn, Herêma Federal a Kurdistanî, Iraq, Lubnan, Misir, Vakur û Rojhelatê Sûrîye û Urdun de 756 avûkatî muracatê wezaretê edaletî kerdî ke bi Abdullah Ocalan û hîrê tepişteyê bînî yê Îmraliyî manenê dir pêvînayîş bikerê.
 
Hemsekretera Pêroyî ya ELDHî Ceren Uysal derheqê amancê muracatê ke kerdê de ercnayîş kerd.
 
'Îmraliyî de huqûq zî ame tecrîdkerdiş’ 
 
Cerene da zanayîş ke tecrîdê Îmraliyî û her wareyê cuye de bi ca yeno û vat: “Tecrîdo dem kilm zî tesîrêkê pîl yê psîkolojîk û fîzîkî serê merdiman de keno. La Îmraliyî de bêmabên bi ca yeno û netîceyê nê zî bêguman kerdî. Caardişê huqûqî de zî tecrîd esto. Qanûnê Tirkîya zî bi ca nênê. Ma qalê rejîmêkê ke prosedurêko xususî bi ca anê, kenê. Tecrîdêkê açaryayo îşkence û bi serran vila bîyo esto."
 
‘Wazenê mesaj bidê komel'
 
Cerene bale ant serê amancê tecrîdî û vat, wazenê ke bi tecrîdî dir mesaj bidê komelî û wina vat: "Yeno zanayîş ke Birêz Ocalan seba Şarê Kurdî çi îfade keno. Îqtîdar û yê derûdorê înan wa qebûl bikerê yan zî nêkerê, realîteyêkê babeta vatişî ya. Eşkerayo ke derheqê fîîlê bi ca yenê de, caardişêk çin o. Eke o fîîl qanûnê ceza ya welatî de sûc teşkîl bikero, cezaya ey sûcî esta. Demo caardişêkê wina bi ca bêro, tena o kes ney, komel zî yeno cezakerdiş. Mesajêkê wina yeno dayîş."
 
‘Tirkîya hêz peymanê multecîyan ra gêna'
 
Cerene dewam de wina vat: "Bi rewşa kaosê hukmî de bêhuqûqî zêde bîyo. Ewro tena ma babeta bêvengîya hemverê Îmrali de nêciwîyenê. Ma qalê rastîya serekkomaro ke vano ke ez qerarê DMMEyî nas nêkena, kenê. Tirkîya bi rehetî ke Ewropa ceza nêdana têgêrena. Nê hêzê zî peymanê multecîyan ra gêna. Tirkîya demêkê kilm de cewab da Komîteyê Wezîran ê Konseya Ewropayî ke Buroyê Huqûqî yê Asrinî muracat kerdibi. La çarçewayêka huqûqî de cewabêke nêameyo dayîş. Tirkîya îdia kerd ke heqê hêvî çarçewaya TMKyî de seba pêro tepişteyê muebetê ceza girewtê, derbazdar o. La munaqeşe bixo cezaya muebetê giran o. Îstîsnayê ameyê nasnayîş, bixo bêhuqûqî yo. Ganî na babete de wareyê mîyanneteweyî de bi hawayêkê xurt bikerê."
 
‘Wazenê wina verdê'
 
Cerene vat, STKyan muracatê Komîteyê Wezîranê Konseyê Ewropa kerdê û seba Tirkîya cewab bido, dem amebi dayîş, la cewab nêameyo dayîş û vat: "No zî yeno manaya ke Tirkîya STOyan muxatab nêgîna. Bi desan rey seba dosyayê DMMEyî dem waştî û dosya demî rê verdayî. Ma cewab hukmatî ra pawenê."
 
‘2 hezar avûkatan waştişê meşrû ardî ziwan'
 
Cerene tewr peyîn wina vat: “No demêkê derrg o, ma taqîbê prosesê îmraliyî yê. Dimayê muracatê rêxistinê heqî yê Tirkîya ma zî hewce muracatêkê winasî dî. Dima ra ELHD,  avûkat û huqûqnasê demokratî yê Ewropa pîya muracatê CPTyî kerd. La ma cewabêkê nêgirewt. Dima ra Tirkîya de avûkatan semedê pêvînayîşî muracat kerd. Ma zî xo parçeyêkê na xebate dî. 30 welatî ra zêdeyêr,  nasnameyê cîya 2 hezarî avûkatî waştişê xo yê meşrû ard ziwan. Rewşa cewabê pozîtîf de seba muracatî bêrê kerdiş de, do delegasyonêkê semedê Îmraliyî bêro şawitiş. Rewşa cewabêkê negatîf de yan zî cewab nêro dayîş de, ma do bi hawayêkê huqûqî îtîraz bikerê."